Luật Điện lực (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/2/2025 đã trở thành dấu mốc quan trọng, giúp củng cố an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy các cơ chế phù hợp cho từng loại nguồn điện và hỗ trợ quá trình chuyển đổi từ năng lượng hóa thạch sang năng lượng tái tạo.
Đối với các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực năng lượng xanh, việc có thêm những cơ chế hỗ trợ đang tạo cơ hội giúp doanh nghiệp thâm nhập thị trường điện lực.
Tại Hội thảo "Giải pháp chuyển đổi năng lượng hướng tới Net Zero" do Báo Lao Động phối hợp với với Bộ Công Thương tổ chức vào ngày 29/5 vừa qua, nhiều đề xuất nhằm tháo gỡ nút thắt trong chuyển đổi năng lượng đã được đưa ra.
Đặc biệt, vấn đề liên quan tới việc thúc đẩy thị trường điện trong nước nhận được sự quan tâm của nhiều chuyên gia, doanh nghiệp.
Theo PGS.TS Đặng Trần Thọ, Viện trưởng Viện Công nghệ Năng lượng (Đại học Bách Khoa Hà Nội), năng lượng luôn đóng vai trò then chốt trong sự phát triển kinh tế - xã hội.
Được đánh giá là quốc gia có tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo hàng đầu trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam đang từng bước xây dựng hạ tầng năng lượng điện tái tạo.
Tuy nhiên, ông Đặng Trần Thọ cũng chỉ ra những khó khăn mà nước ta đang phải đổi mặt trong chuyển đổi sang năng lượng xanh.
Sự rời rạc, thiếu tính ràng buộc pháp lý trong lĩnh vực năng lượng đang gây khó khăn trong chính quyền cũng như các doanh nghiệp để triển khai phát triển các dự án năng lượng tái tạo. Nhiều nhà đầu tư do dự vì thiếu hợp đồng mua bán điện có ràng buộc pháp lý và cơ chế bảo lãnh rõ ràng.
Ngoài ra, từ năm 2021 trở đi, xu thế phát triển năng lượng tái tạo bị chững lại do cơ chế giá FiT (biểu giá điện hỗ trợ) kết thúc và chưa có cơ chế thay thế phù hợp. Hơn 4.000 MW điện mặt trời và điện gió đã xây dựng xong nhưng chưa được ký hợp đồng mua bán điện (PPA) hoặc bị cắt giảm công suất thường xuyên do không giải tỏa được lưới.
Bên cạnh đó, cần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững và giữ chân các nhà đầu tư chiến lược, Việt Nam cần thực hiện một loạt giải pháp đồng bộ từ pháp lý, chính sách, hạ tầng đến tài chính.
Đặc biệt, cần sớm gỡ bỏ những rào cản thể chế, cải thiện hạ tầng, khơi thông dòng vốn và xây dựng lòng tin với nhà đầu tư.
Theo ông Đoàn Ngọc Dương, Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương), cần tạo lập môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch, xóa bỏ các rào cản về thủ tục đầu tư phát triển điện lực.
Chuyển đổi năng lượng xanh là hành trình nhiều thách thức, nhưng khi Nhà nước, doanh nghiệp, người dân cùng chung tay thực hiện, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt mục tiêu Net Zero, gắn liền với phát triển kinh tế bền vững.
