Ngành chăn nuôi Việt Nam đang đứng trước yêu cầu tái cơ cấu mạnh mẽ nhằm giảm giá thành sản xuất, ổn định nguồn cung và mở rộng xuất khẩu. Trong bối cảnh chi phí đầu vào cao, quy mô nhỏ lẻ và khả năng ứng dụng công nghệ còn hạn chế, chuyển đổi số và đổi mới công nghệ đang trở thành “chìa khóa vàng” giúp ngành này bứt phá.
Ông Đỗ Văn Hoan, Phó Trưởng phòng Giống vật nuôi - Cục Chăn nuôi và Thú y, cho biết Việt Nam đã chủ động ứng dụng công nghệ sinh học và công nghệ 4.0 trong chọn, nhân và quản lý giống. Nhiều giống vật nuôi mới đã được lai tạo thành công, nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế. Bên cạnh đó, công tác bảo tồn nguồn gen bản địa cũng được chú trọng, giúp đa dạng hóa hệ thống giống trong nước. Tuy nhiên, phần lớn các khâu chọn lọc, nhân giống vẫn dựa vào phương pháp truyền thống, thiếu cơ sở dữ liệu di truyền đồng bộ, khiến việc đánh giá và ứng dụng công nghệ cao còn hạn chế.
Theo ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, với hơn 188.000 ha đất nông nghiệp và trên 6.700 trang trại, Hà Nội đang chuyển hướng phát triển con giống chất lượng cao, giảm mật độ chăn nuôi và đẩy mạnh sản xuất theo hướng an toàn sinh học, bền vững. Cùng quan điểm, ông Lê Trọng Đảm - Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp & Môi trường - nhấn mạnh việc giảm giá thành chăn nuôi là điều kiện tiên quyết để bảo đảm nguồn cung và ổn định thị trường, nhất là dịp cuối năm khi nhu cầu tiêu thụ thịt tăng mạnh.
Theo ông Hoàng Nam Trung, Tổng Giám đốc Công ty CP Thức ăn chăn nuôi HanoPhavico, dù giá nguyên liệu đầu vào giảm trong năm 2025, ngành chăn nuôi vẫn phải đối mặt với biến động giá và rủi ro dịch bệnh. Ông cho rằng “giống tốt quyết định năng suất, thức ăn đảm bảo dinh dưỡng và an toàn sinh học là yếu tố then chốt giúp vật nuôi khỏe mạnh, giảm tổn thất”. Ông khuyến nghị người chăn nuôi cần hạch toán chi phí cụ thể, tối ưu quy trình và kiểm soát tốt chuồng trại để nâng cao hiệu quả sản xuất.
Công nghệ chăn nuôi không tiếp xúc cũng đang được các doanh nghiệp đẩy mạnh. Ông Trần Anh Hoạt, Phó Giám đốc Công ty CP Kinh doanh Thuốc thú y Amavet, chia sẻ mô hình này giúp giảm nguy cơ lây nhiễm chéo trong trại thông qua quy trình nghiêm ngặt về cho ăn, vệ sinh, tiêm phòng và xử lý chất thải.
Trong khi đó, ông Nguyễn Như Phán - Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Gà giống Dabaco, cho biết doanh nghiệp đã đầu tư mạnh vào nghiên cứu vaccine và công nghệ sinh học, làm chủ 5 - 7 giống gia cầm năng suất cao. Giống gà Mía số 1 - Dabaco hiện đạt năng suất 230 - 240 trứng/mái/năm, tương đương với các giống nhập ngoại nhưng vẫn giữ được chất lượng thịt thơm ngon, phù hợp thị hiếu người tiêu dùng trong nước.
Không chỉ làm chủ công nghệ, Dabaco còn xây dựng phòng thí nghiệm an toàn sinh học cấp 3 và chuẩn bị thành lập Trung tâm nghiên cứu công nghệ sinh học quy mô lớn, hướng tới tự chủ vaccine và ứng phó chủ động với các dịch bệnh mới nổi.
Phát biểu kết thúc diễn đàn, ông Phạm Kim Đăng - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y - khẳng định ngành chăn nuôi đang bước vào giai đoạn phát triển mới, vừa bảo đảm nguồn thực phẩm cho gần 100 triệu dân, vừa hướng tới mục tiêu bền vững. Tuy nhiên, tỷ lệ chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm hơn 30%, đòi hỏi tái cơ cấu theo hướng chuyên nghiệp, gắn sản xuất với chuỗi giá trị.
Theo ông Đăng, khung pháp lý hiện nay đã khá đầy đủ với Chiến lược phát triển chăn nuôi bền vững đến năm 2030, tầm nhìn 2045, cùng 5 đề án lớn về giống vật nuôi, thức ăn, chế biến, giết mổ và xuất khẩu. Đặc biệt, Luật Đất đai 2024 đã chính thức công nhận đất chăn nuôi tập trung là nhóm đất riêng, mở đường cho đầu tư dài hạn. Bên cạnh đó, hai nghị định 106/2024 và 116/2025 của Chính phủ được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nhiều vướng mắc về quản lý và quy hoạch vùng chăn nuôi.
Ông Đăng cho rằng năm 2026 sẽ là “năm bản lề” để ngành chăn nuôi Việt Nam chuyển mình theo hướng hiện đại, bền vững hơn, hướng tới bốn mục tiêu: năng suất tốt hơn, dinh dưỡng tốt hơn, môi trường tốt hơn và cuộc sống tốt hơn cho người chăn nuôi. Đây cũng là con đường giúp ngành vươn ra thị trường quốc tế, khẳng định vị thế mới của chăn nuôi Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Trần Huyền